MINDFUL HEARTFUL  LIVING

“Laat het belletje een moment van  

opmerkzaamheid en vriendelijke   

aandacht zijn, voor al wat zich aandient

in je veld van helder gewaar zijn.”

      

             - MindfulHeartful Living -

​

 

De Mindful-Based Cognitive Therapy (MBCT) training is evenals de MBSR training een intensieve training, waarbij mindfulnessmeditatie een belangrijke rol speelt. De deelnemer wordt bewuster gemaakt van het heden, om aanwezig te zijn van moment tot moment met alles wat zich aandient in het veld van gewaar-zijn, zonder te oordelen.

 

De aandacht wordt steeds weer teruggebracht naar het heden, de huidige ervaring, waarbij de adembewegingen als ‘anker’ worden gebruikt wanneer je bemerkt dat je bent afgeleid.

Afleiding gaat snel en is hardnekkig, want de geest is zeer bewegelijk en springt als een aap van tak tot tak en voert ons mee in vaak eindeloze verhalen en gedachten. Ook worden we snel afgeleid door gevoelens, sensaties in ons lichaam of gewaarwordingen uit de omgeving.

 

Erbij blijven en met een open geest en open hart bewust, helder en wakker aanwezig zijn bij onze eigen ervaringen, zonder te oordelen en zonder het te willen of te hoeven veranderen, stelt de patiënt/cliënt in staat om afstand te nemen van negatieve gedachten.

Het ontwikkelen van een afstandelijke en accepterende houding – “het zijn maar gedachten” -  speelt een belangrijke rol bij het doorbreken van het piekeren en malen, dat zo kenmerkend is voor depressie.

 

Segal, Teasdale em Williams wilden in hun methode de nadruk leggen op ‘het herkennen van negatieve denkpatronen als negatieve denkpatronen’ en niet op het veranderen van de inhoud van de cognities. De MBCT training leert dat niet alleen gedachten, maar ook lichamelijke ervaringen en gevoelens te zien zijn als mentale gebeurtenissen. Toegepaste meditatie- en aandachtoefening vormen de kern van de MBCT –  de ‘Aandachtgerichte Cognitieve Therapie’.

​

Voor wie?

 

De MBCT training is bij uitstek geschikt:

 

• Voor hen die één of meerdere depressie hebben gehad.

• Voor hen die al gesprekstherapieën hebben ondergaan of (weer) in een gesprekstherapie traject zitten.

• Voor hen die langdurige of terugkerende psychische problemen van elke aard dan ook hebben, bijvoorbeeld angst.

• Voor hen die hun ingesleten gedragspatronen willen onderzoeken en een nieuwe bewuste manier van reageren willen ontwikkelen.

​

​​​

Wat is het verschil tussen MBSR en MBCT?

 

Het verschil is dat bij de MBCT de toepassing van mindfulness zich afspeelt binnen het kader van een cognitief-gedragstherapeutisch proces. Alhoewel er hier geen kritisch onderzoek plaatsvindt van de inhoud van de (negatieve) cognities, zoals wel het geval is bij de standaard cognitieve therapie. In de MBCT training wordt deelnemers juist geleerd om een andere houding aan te nemen, om zo de stroom van lichamelijke ervaringen en gevoelens te aanvaarden als louter gedachten, die komen en gaan. Je hoeft je gedachten niet te ‘geloven’, je hoeft ze alleen maar te observeren, te erkennen en ze gewoon weer te laten gaan of zoals Jon Kabat-Zinn zegt: “Laat je niet leven door je gedachten. Geloof ze gewoon niet. Observeer ze, erken ze, maar laat ze vervolgens gewoon weer los”.

 

Tegenwoordig worden vaak deze beiden trainingsvormen, MBSR en MBCT, prachtig met elkaar gecombineerd en verbonden in wat dan genoemd wordt 'mindfulnesstraining' of 'de 8-weekse'. Tijdens een mindfulness training worden tegenwoordig accenten gelegd met elementen uit deze twee cursusvormen, meestal met het doel om de training zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de specifieke doelgroep en deelnemers waarvoor de mindfulness training bestemd is.

 

Bewijs van effectiviteit – de wetenschap

 

De wetenschappelijke onderbouwing van MBCT bij de effectiviteit in preventie van depressies zal zich in de toekomst zeker nog verder moeten ontwikkelen. Inmiddels zijn er al veel bewijzen voor de effectiviteit van mindfulness-interventies bij preventie van nieuwe depressies.

  

In de MBCT training wordt gewerkt met verschillende cognitieve en gedragstherapeutische interventies, zoals psycho-educatie en (mindfulness)oefeningen’ betreft de volgende aspecten:

 

• De aard van het denken/piekeren

• Registratie van mentale gebeurtenissen (cognities) van prettige en onprettige gebeurtenissen

• Leren herkennen en erkennen van negatieve gedachten

• Leren herkennen van de signalen van een dreigende depressie

• Leren toepassen van plezierige activiteiten in het dagelijks leven

• Opstellen van een ‘terugval-preventie-plan’ om terugkerende depressie te voorkomen.

 

De MBCT training bevordert een opmerkzame, vriendelijke en tolerante houding tegenover eigen mentale gebeurtenissen (cognities), lichamelijke reacties en (heftige) emoties. Alle opvattingen, overtuigingen, meningen die je kunt hebben worden op hun geloofwaardigheid onderzocht.

 

Meer informatie over de opbouw en inhoud van de trainingen in het algemeen kun je vinden in de menubalk bij 'Over MHL’ onder -Training.

 

​De  training - de acht-weekse

​

De training bestaat uit wekelijkse sessies van 2.5 uur gedurende 8 weken plus een stilte dag die meestal plaatsvindt tussen sessie zes en zeven.

​

​

 

“Naast de kunst van het doen, is er de kunst van het laten; 

de kunst te laten rusten wat er niet toe doet”  

 - Lin Yutang

 

 

De geschiedenis

 

‘Mindfulness Based Cognitive Therapy’ (MBCT), in het Nederlands vertaald als ‘Aandachtgerichte Cognitieve Gedragstherapie’, werd ontwikkeld door een psychiater, een klinisch psycholoog en een wetenschapper: Zindel V. Segal, J. Mark G. Williams en John D. Teasdale.

 

Segal, Williams en Teasdale hadden aanvankelijk geen enkele intentie om de richting op te gaan van de methode van mindfulnessmeditatie in hun cognitieve behandeling. Zij wilden terugval van depressie voorkomen bij depressieve patiënten en waren louter op zoek naar een ‘onderhoudsversie’ van cognitieve therapie voor depressieve patiënten die hersteld waren van een acute depressieve periode.

 

Na dat zij een bezoek hadden gebracht aan de Stress Reduction Clinic in Massachusetts/USA en daar een MBSR training onder leiding van Jon Kabat-Zinn hadden bijgewoond, realiseerden zij zich dat deze methode aansloot bij hun doeleinden om een programma te ontwikkelen dat kon worden gebruikt  in perioden waarin patiënten zich niet depressief voelden. Het risico van depressie in de toekomst zou met zo’n programma wellicht verminderen, vermoedden zij.

Wat Segal, Williams en Teasdale vooral aansprak aan het MBSR programma was het feit dat de patiënten in deze cursus algemene vaardigheden op het gebied van de aandachtcontrole (‘attentional control’) leerden en dat het is toe te passen op alle mogelijke ervaringen in het dagelijks leven.

 

Door het samenvoegen van de MBSR met cognitieve therapie kwamen zij tot een nieuwe vorm van cognitieve therapie om ex-patiënten te helpen depressievrij te blijven. Dit programma werd Mindfulness Based Cognitive Therapy, MBCT, genoemd en wordt in het Nederlands vertaald als ‘Aandachtgerichte Cognitieve Therapie’ (ACT).

Segal, Williams en Teasdale maakten dankbaar gebruik van de stressreducerende technieken van Jon Kabat-Zinn uit zijn MBSR programma, zoals het concentreren op de ademhaling en het mindful bewegen gebaseerd op oefeningen uit de Hatha yoga.

 

MBCT werd echter niet alleen een terugvalpreventie-methode bij terugkerende depressies, maar het werd uiteindelijk een methode die veel breder werd toegepast. Nu worden MBCT en MBSR steeds meer vervlochten met elkaar in één training, die ‘Mindfulnesstraining’ of ‘de acht-weekse’ wordt genoemd.

​